آي وي اف يا لقاح مصنوعي يكي از روش هاي بارداري است. بارداري چه از طريق يك حاملگي طبيعي يا از طريق فناوري كمك باروري يك فرايند پيچيده است. به طور كلي آي وي اف يك نوع القاي بارداري كمكي است. و در مواردي كه اسپرم توانايي حركت به خوبي ندارد، يا تعداد بسيار كمي اسپرم موجود است و يا تعداد تخمك آزاد شده بعد از مصرف دارو در حد انتظار نمي‌باشد؛ زوجين از لحاظ القاي باروري ضعيف مي‌باشند كه در چنين شرايطي اين روش بارداري استفاده مي‌شود.

در اين مسير، اتفاقات مختلفي نيز شايد رخ دهد. مثلا در برخي موارد، مي‌تواند منجر به شكست چرخه آي وي اف شود كه به نوبه خود استرس و حس بد را براي والدين به همراه دارد. با اين وجود، درك اينكه چرا چرخه آي وي اف موفقيت آميز نشد، مي‌تواند به شما كمك كند تا در برنامه درماني خود تغييراتي ايجاد كنيد. در اين مقاله، دلايل مختلف شكست آي وي اف و آنچه كه مي‌توانيد از نظر ميزان موفقيت آي وي اف انتظار داشته باشيد را بيان مي‌كنيم.

منبع: آي وي اف | 7 علت تشكيل نشدن جنين در IVF

آي وي اف چيست؟

در طي روند آي وي اف، تخمك از تخمدان زن خارج مي‌شود و در آزمايشگاه با اسپرم بارور مي‌شود. و به تخمي كه بارور مي‌شود، جنين مي‌گويند. و اين جنين براي رشد و نمو به رحم زن بازگردانده مي‌شود. اين روند مي‌تواند با استفاده از تخمك هاي شما و همسرتان يا تخمك و اسپرم اهدا كنندگان انجام شود.

بارداري در اين روش به صورت لقاح خارج از بدن رخ مي‌دهد. در واقع در محيط آزمايشگاهي اسپرم و تخمك به اهم لقاح را تشكيل مي‌دهند. در سپس لقاح درون رحم مادر تزريق مي‌شود. روند آي وي اف 6 مرحله است. كه در بخش بعدي مقاله به آن اشاره كرده ايم.

مراحل آي وي اف

آي وي اف داراي 6 مرحله اصلي است كه در اين بخش مقاله به آن اشاره كرده ايم.

📌 سركوب چرخه قاعدگي (چرخه قاعدگي شما با دارو سركوب مي‌شود)

📌 كمك به تخمدان ها براي توليد تخمك هاي اضافي ( دارو براي تشويق تخمدان هاي شما به توليد بيش از 1 تخمك در يك زمان، استفاده مي‌شود)

📌 نظارت بر پيشرفت و بلوغ تخمك ها ( يك اسكن اولتراسوند، براي بررسي رشد تخمك ها، و از دارو براي كمك به بالغ شدن آن ها استفاده مي‌شود)

📌 جمع آوري تخمك ها ( يك سوزن از طريق واژن وارد مي‌شود تا تخمك ها خارج شوند)

📌 بارور كردن تخمك ها ( تخمك ها براي چند روز با اسپرم مخلوط مي‌شوند تا بارور شوند)

📌 انتقال جنين ( 1 الي 2 تخمك بارور در رحم شما قرار مي‌گيرد. هنگامي كه اين تخمك ها يا جنين به رحم شما منتقل شد، بايد دو هفته قبل از انجام تست بارداري صبر كنيد تا ببينيد آيا درمان موثر بوده يا خير)

علت تشكيل نشدن جنين در آي وي اف چيست؟

عوامل زيادي وجود دارند كه موجب شكست آي وي اف مي‌شوند. بنابراين زن و شوهر بايد با پزشك خود در مورد هرگونه تغيير رژيم غذايي يا سبك زندگي كه ممكن است موجب شكست آي وي اف شوند، مشورت كنند. در ادامه برخي از رايج ترين و مهم ترين دلايل شكست آي وي اف را مطالعه مي‌كنيد.

🟢 سن زن

با افزايش سن، تخمك هاي زنان از نظر كيفيت و كميت كاهش مي‌يابند. به دليل اين واقعيت، زنان با افزايش سن شانس كمتري براي باردار شدن دارند. با اين حال، كاهش در كميت و به ويژه كيفيت تخمك نيز بر شانس بارداري باليني يا تولد زنده از طريق آي وي اف تأثير مي‌گذارد. طبق تحقيقات، مشخص شده كه زنان تا سن 35 سالگي، بيشترين شانس موفقيت آي وي اف را دارند. 

🟣 كيفيت جنين

در طول بخش آزمايشگاهي درمان آي وي اف، تخمك هاي زن و اسپرم مرد، با هدف ايجاد جنين با هم مخلوط مي‌شوند. جنين ها معمولا در آزمايشگاه سالم به نظر مي‌رسند. اما زماني كه در رحم كاشته مي‌شوند، اين احتمال وجود دارد كه به دليل نقص نامرئي، لانه گزيني نكنند.

🟡 پاسخ تخمدان

در ابتداي درمان آي وي اف، زن بايد روزانه يك هورمون باروري به نام (هورمون محرك فوليكول) تزريق كند كه هدف آن افزايش توليد تخمك است. تخمك هاي برخي از زنان شايد به درستي به اين دارو پاسخ ندهند. بنابراين قادر به توليد چندين تخمك براي جمع آوري نيستند. اين امر به ويژه در زنان مسن تر به دليل مقدار كم تر تخمك صدق مي‌كند. البته پاسخ ضعيف تخمداني هميشه به اين معنا نيست كه درمان آي وي اف به پايان رسيده است. بررسي ها و تغييرات در دارو ممكن است بتواند وضعيت را اصلاح كند.

🔴 اسپرم غير طبيعي

يكي از علل شايع شكست آي وي اف، اسپرم غير طبيعي است. در طول درمان، پزشك به دقت اسپرم را براي هر مشكلي بررسي مي‌كند. در بسياري از موارد، يك اسپرم نامنظم منجر به تخمك بارور نشده مي‌شود. طي اين فرايند، اسپرم بايد به غشاي خارجي تخمك نفوذ كند و نيمي از مواد ژنتيكي خود را آغاز كند. و بدين ترتيب، رشد يك جنين سالم را ممكن كند.

🟠 مسائل مربوط به كاشت

اين به اين معنا است كه جنين ها نتوانستند در رحم لانه گزيني كنند. اين مشكل مي‌تواند به دليل وجود پوليپ رحم، افزايش زود هنگام سطح پروژسترون، نازك بودن پوشش آندومتر يا عفونت رحم باشد.

🟤 سبك زندگي

مانند بارداري طبيعي، حفظ يك سبك زندگي سالم قبل و در طول درمان آي وي اف احتمالا به بارداري كمك زيادي مي‌كند. براي مثال اگر سيگار مي‌كشيد، عاقلانه است كه چند ماه قبل از شروع درمان آن را ترك كنيد. زيرا تحقيقات نشان داده‌اند كه سيگار بر بارداري تأثير منفي مي‌گذارد. دستيابي به وزن سالم و همچنين حفظ يك رژيم غذايي مغذي و ورزش منظم براي شما مفيد خواهد بود.

🔵 ناهنجاري هاي كروموزومي

آي وي اف ممكن است به دليل جنين هايي كه داراي ناهنجاري هاي كروموزومي هستند، با شكست مواجه شود. اين يعني جنين داراي يك بخش از دست رفته، اضافي يا نامنظم از DNA كروموزومي است. ناهنجاري هاي كروموزومي ممكن است از يكي از والدين به ارث برده شود يا در مراحل اوليه تقسيم جنين ايجاد شود.

ميزان موفقيت آي وي اف

ميزان موفقيت به عوامل زيادي مانند سن و دلايل ناباروري بستگي دارد (براي اطلاع از ميزان شيوع ناباروري كليك كنيد). به طور كلي، نرخ موفقيت اولين بار درمان، اغلب بين 20 تا 30 % براي اكثر والدين كاهش مي‌يابد. بنابراين مي‌‌توان گفت ميزان موفقيت آي وي اف پس از چندين دوره افزايش خواهد يافت.

علاوه بر اين، زنان جوان تر، شانس بيشتري براي يك بارداري موفق با آي وي اف را دارند. آي وي اف معمولا براي زنان بالاي 42 سال توصيه نمي‌شود. زيرا احتمال موفقيت بسيار كم است. در سال 2019، درصد درمان هاي آي وي اف كه منجر به موفقيت شد، عبارتند از.

🔸 32 درصد براي زنان زير 35 سال

🔸 25 درصد براي زنان 35 تا 37 سال

🔸 19 درصد براي زنان 38 تا 39 سال

🔸 11 درصد براي زنان 40 تا 42 سال

🔸 5 درصد براي زنان 43 تا 44 سال

🔸 4 درصد براي زنان بالاي 44 سال

اگر آي وي اف موفقيت آميز نبود چه كاري بايد انجام دهيد؟

پس از انجام يك چرخه ناموفق آي وي اف، ممكن است احساس تخليه عاطفي كنيد. حتي ممكن است فكر به تلاش مجدد غير ممكن به نظر برسد. طبيعي است كه از اين تجربه نااميد شويد، اما بايد تلاش كنيد تا دوران سخت را پشت سر بگذاريد. به طور معمول، پزشكان شش هفته پس از عمل براي ارزيابي پيشرفت شما قرار ملاقات هاي بعدي را تعيين مي‌كنند. در طول اين قرار ملاقات ها، آن ها در مورد وضعيت شما صحبت مي‌كنند و توصيه هايي براي افزايش شانس موفقيت شما در آينده ارائه مي‌دهند.

فرق بچه هاي طبيعي با آي وي اف

ميليون ها والدين بدون فرزند، از درمان آي وي اف استفاده مي‌كنند. اگرچه اين كشف جديد در زمينه علم پزشكي به بسياري از والدين كمك كرده تا روياهاي خود را براي پدر و مادر بودن برآورده كنند، اما سوالاتي درمورد اعتبار آن در ذهن والدين وجود دارد.

بسياري از مردم بر اين باورند كه نوزادان متولد شده تحت روش هاي كمك باروري، به اندازه نوزادان طبيعي سالم نيستند. اما متخصصان پزشكي در سر تاسر دنيا دائما در تلاش هستند تا به اين باورهاي غلط پايان دهند. مي‌خواهيم روند آي وي اف و بارداري طبيعي را بررسي كنيم تا ثابت شود نوزادان طبيعي و آي وي اف تفاوتي با هم ندارند.

🔻 يكي از موارد رايج اين است كه هر دو فرايند شامل لقاح تخمك توسط اسپرم است. فرايند طبيعي در لوله فالوپ (پس از مقاربت) انجام مي‌شود. در آي وي اف، لقاح در يك ظرف در آزمايشگاه ويژه اي كه براي اين فرايند مي‌باشد، انجام مي شود.

🔻 در لقاح طبيعي، جنين به رحم مي‌رود. جايي كه به طور طبيعي براي بارداري كاشت مي‌شود. از سوي ديگر، جنين هاي آزمايشگاهي، به طور مصنوعي در رحم كاشت مي‌شوند.

🔻 دانستن اين نكته مهم است كه پس از كاشت جنين، مراحل بعد مانند بارداري براي هردو مورد طبيعي است. از اين رو، اگر منطقي فكر كنيد، متوجه مي‌شويد كه سلامت نوزاد آي وي اف اصلا در خطر نيست. آن ها مي‌توانند به اندازه يك نوزاد طبيعي، سالم و بدون بيماري باشند.

سخن آخر

شكست در يك چرخه آي وي اف مي‌تواند تأثير مخربي روي يك زوج داشته باشد. اگر تلاش هاي قبلي شما با شكست مواجه شد، مزاياي گذراندن مجدد چرخه آي وي اف را در نظر بگيريد. شانس موفقيت شما با هر چرخه بعدي افزايش مي‌يابد. شما و پزشكتان بايد درمورد تمام دلايل احتمالي شكست صحبت كنيد. آسيب هاي رواني كه هر بار شكست بر والدين وارد مي‌كند، قبل از تلاش مجدد بايد درمان شود.

براي درمان نيز حتما از روانشناس و مشاورين متخصص در اين زمينه كمك بگيريد. مركز مشاوره ذهن نو به صورت تلفني و حضوري به شما مراجعين گرامي خدمات ارائه مي‌دهد. جهت كسب اطلاعات بيشتر با شماره زير تماس حاصل فرماييد.

براي دريافت مشاوره در زمينه آي وي اف مي توانيد در هر زمان از روز براي مشاوره تلفني با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو از طريق شماره 02191002360  و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 تماس بگيريد.

منبع: آي وي اف | 7 علت تشكيل نشدن جنين در IVF